blog
Kim jesteś? Jak się nazywasz? Gdzie mieszkasz? Skąd pochodzisz? Ile masz lat? To podstawowe pytania, które poznajemy gdy zaczynamy uczyć się języka obcego. Jeśli chcecie poznać odpowiedź na pytanie „Jak to wszystko wyrazić po włosku?” to przeczytajcie dzisiejszy wpis.
Aby utworzyć te, oraz wiele innych, pytania potrzebne są zaimki pytające.
Mówię „zaimki”, choć tak naprawdę w języku włoskim mogą one pełnić funkcję zarówno zaimka (pronomi interrogativi), przymiotnika (aggettivi interrogativi) jak i przysłówka (avverbi interrogativi).
To rozróżnienie nie jest szczególnie istotne jeśli chodzi o podstawową naukę języka włoskiego, więc wrzucimy je wszystkie do jednego worka, stosując inną metodę i dzieląc je na te, które są odmienne i nieodmienne.
Ale na początek warto zadać inne pytanie:
Nic prostszego. Pytanie w języku włoskim tworzymy za pomocą odpowiedniej intonacji. Oznacza to, że zwykłe zdanie oznajmujące i zdanie pytające mogą mieć zupełnie ten sam szyk. Różnić się będą jedynie sposobem, w jaki je wypowiemy. Dokładnie tak samo jak u nas.
zdanie oznajmujące: Siete pronti. – Jesteście gotowi.
pytanie: Siete pronti? – Jesteście gotowi?
Jeśli chcecie zadać pytanie typu kto, co, ile, kiedy, gdzie, to oprócz intonacji powinniście również zrobić użytek ze wspomnianych już wyżej zaimków pytających.
To wszystkie te zaimki, które zawsze mają te samą formę.
Chi sei? – Kim jesteś?
Chi è questa ragazza? – Kim jest ta dziewczyna?
Chi è questo ragazzo? – Kim jest ten chłopak?
Chi è? – Kto to jest?
Chi ha 30 anni? – Kto ma 30 lat?
Można stosować je zamiennie. Według słownika Treccani, zarówno z języku mówionym jak i pisanym najczęściej stosuje się formę cosa.
Che cosa è? (skracane zwykle do che cos’è) – Co to jest?
Cosa stai dicendo? – Co mówisz?
Che cosa dice tuo nonno? – Co mówi twój dziadek?
Che cosa hai nella borsa? – Co masz w torebce?
Che cosa ti piace fare? – Co lubisz robić?
Che macchina vuoi comprare? – Jaki samochód chcesz kupić?
Che libro leggi? – Jaką czytasz książkę?
Che tipo di persona sei? – Jaką jesteś osobą?
Podobne znaczenie ma inny zaimek – QUALE. O różnicy pomiędzy nimi przeczytasz poniżej.
Perché sei qui? – Dlaczego jesteś tutaj?
Perché sei lì? – Dlaczego jesteś tam?
Perché hai voglia di dormire? – Dlaczego chce ci się spać?
Perché sei in ritardo? – Dlaczego jesteś spóźniony?
Perché studi l’italiano? – Dlaczego uczysz się włoskiego?
Odpowiedź na takie pytanie również wprowadzimy słowem perché, jako że oznacza ono również ponieważ.
Dove sei? – Gdzie jesteś?
Dove è (skracane zwykle do dov’è) la tua mamma? – Gdzie jest twoja mama?
Dov’è questo ragazzo? – Gdzie jest ten chłopak?
Dove abiti? – Gdzie mieszkasz?
Dove lavori? – Gdzie pracujesz?
Di dove sei? – Skąd jesteś?
Di dov’è tua moglie? – Skąd jest twoja żona?
Di dove sono Maria e Franco? – Skąd są Maria i Franco?
Quando parti per l’Italia? – Kiedy wyjeżdżasz do Włoch?
Quando hai cominciato a studiare l’italiano? – Kiedy zacząłeś uczyć się włoskiego?
Quando possiamo vederci? – Kiedy możemy się zobaczyć?
Come stai? – Jak się masz?
Come va? – Jak leci?
Come ti chiami? – Jak się nazywasz?
Come si scrive il tuo nome? – Jak zapisać twoje imię?
To takie, które odmieniają się przez liczbę i osoby. Zaimki te będą zmieniały swoją formę w zależności od tego, do czego się odnoszą.
Dla liczby pojedynczej stosujemy QUALE (1), dla liczby mnogiej QUALI (2). Jeśli QUALE występuje bezpośrednio przed formą „è” czasownika ESSERE, skracamy jego formę do QUAL (3).
(1) Quale ragazzo è tuo fratello? – Który chłopak to twój brat?
(1) Quale film vuoi vedere? – Który film chcesz obejrzeć?
(1) Quale libro vuoi leggere? – Którą książkę chcesz przeczytać?
(2) Quali film vuoi vedere? – Które filmy chcesz obejrzeć?
(2) Quali libri vuoi leggere? – Które książki chcesz przeczytać?
(3) Qual è la tua nazionalità? – Jaka jest Twoja narodowość?
(3) Qual è il tuo numero di telefono? – Jaki jest twój numer telefonu?
Pytając „jaki?” można użyć zarówno CHE jak i QUALE.
Słownik Treccani podaje, że forma CHE jest stosowana częściej, natomiast QUALE jest bardziej elegancka.
Według niektórych podręczników CHE powinno być stosowane wtedy, kiedy wybór jest nieograniczony, a QUALE wtedy kiedy jest ograniczony i pytamy o konkretną grupę. Przetłumaczymy zatem CHE jako „jaki”, a QUALE jako „który”. Najłatwiej jest to zobrazować za pomocą przykładu:
Che macchina vuoi comprare? – Jaki samochód chcesz kupić? (bardzo ogólne pytanie)
Quale macchina vuoi comprare? – Który samochód chcesz kupić? (jesteśmy w salonie, są 3 samochody, które nam się podobają i pytamy o jeden z nich)
Warto zapamiętać tę zasadę, choć tak naprawdę odnajdziemy w języku włoskim bardzo dużo zdań, które jej zaprzeczą. Ale taka właśnie jest natura tego języka 😉
Przed czasownikiem zastosujemy formę QUANTO (1), podobnie jak w przypadku rzeczownika w rodzaju męskim i liczbie pojedynczej (2). Dla liczby mnogiej r.m. QUANTI (3). Dla rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej QUANTA (4), a dla liczby mnogiej QUANTE (5).
(1) Quanto costa? – Ile to kosztuje?
(2) Quanto vino bevi? – Ile wina pijesz?
(3) Quanti fratelli hai? – Ilu masz braci?
(3) Quanti anni hai? – Ile masz lat?
(4) Quanta acqua bevi? – Ile wody pijesz?
(5) Quante sorelle hai? – Ile masz sióstr?
I to właściwie już wszystko.
Jeśli chcecie przećwiczyć zaimki pytające, zajrzyjcie do ćwiczeń, które przygotowałam (są też odpowiedzi): Interrogativi – esercizi.
Un saluto! 🙂
Joanna Kołodziej
kontakt@szkolawloskiego.pl
Szkoła włoskiego – strona poswięcona nauce języka włoskiego. Indywidualne i grupowe kursy języka włoskiego online. Blog dla osób uczących się języka włoskiego.
