blog
Ostatnio pisałam o rodzaju męskim i żeńskim. Dziś skupimy się na czymś innym – zobaczymy jak wygląda tworzenie liczby mnogiej w języku włoskim. To kolejny bardzo łatwy, ale zarazem niezbędny element, którego powinna się nauczyć osoba chcąca mówić w tym pięknym języku.
Na początek warto powtórzyć informacje dotyczące rodzajów.
Znajdziesz je tutaj: Rodzaj męski i żeński w języku włoskim.
Tworzenie liczby mnogiej w języku włoskim najlepiej przedstawić jest za pomocą schematu:
A zatem, rzeczowniki rodzaju męskiego, zakończone zwykle w liczbie pojedynczej na „-o”, w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę „-i”, np. libro (książka) ⇒ libri (książki).
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego, zakończone zwykle w liczbie pojedynczej na „-a”, w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę „-e”, np. borsa (torebka) ⇒ borse (torebki).
Rzeczowniki zakończone na „-e”, które mogą być zarówno rodzaju męskiego jak i żeńskiego, w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę „-i”, np. chiave (klucz) ⇒ chiavi (klucze).
W ten sposób będziemy tworzyć liczbę mnogą w przypadku większości włoskich słów.
Pomimo tego, że tworzenie liczby mnogiej w języku włoskim jest bardzo łatwe, to niektóre słowa, szczególnie te mające w końcówce „c” lub „g”, mogą nam sprawić kłopot. Kilka dodatkowych reguł dla osób, które chcą perfekcyjnie opanować liczbę mnogą:
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na:
| -ca/-ga w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę -che/-ghe | amica ⇒ amiche |
| -cia/-gia, po samogłosce, zachowują końcówkę regularną -cie/-gie | camicia ⇒ camicie |
| -cia/-gia, po spółgłosce, otrzymują końcówkę -ce/-ge | arancia ⇒ arance |
| -cia („i” akcentowane), zachowują końcówkę regularną -cie | farmacia ⇒ farmacie |
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na:
| -io, w liczbie mnogiej mają tylko jedno „i” | figlio ⇒ figli |
| –io („i” akcentowane), w liczbie mnogiej mają podwójne „ii” | zio ⇒ zii |
| -co/-go otrzymują końcówkę -chi/-ghi, gdy akcent pada na drugą sylabę od końca
* wyjątki: amico – amici; nemico – nemici; greco – greci |
albergo⇒ alberghi |
| -co/-go otrzymują końcówkę -ci/-gi, gdy akcent pada na trzecią sylabę od końca | medico ⇒ medici |
Oprócz standardowego sposobu tworzenie liczby mnogiej, istnieją też nieco mniej typowe dla języka włoskiego słowa – na przykład takie, które pochodzą z innych języków. W tym przypadku liczba mnoga wygląda trochę inaczej. Pamiętajcie, jednak, że takich niestandardowych przypadków jest zdecydowanie mnieeej.
Rzeczowniki nieodmienne to takie, które nie będą zmieniały swojej formy w liczbie mnogiej. Oznacza to, że liczba pojedyncza i mnoga będą identyczne. Z łatwością można określić, które słowa będą się w ten sposób zachowywały. Nieodmienne są:
– słowa akcentowane na ostatnią samogłoskę (wtedy akcent jest zawsze zaznaczony graficznie za pomocą kreski nad ostatnią literą):
una città (jedno miasto) – due città (dwa miasta)
un caffè (jedna kawa) – due caffè (dwie kawy)
un tè (jedna herbata) – due tè (dwie herbaty)
un’università (jeden uniwersytet) – due università (dwa uniwersytety)
– krótkie słowa pochodzenia obcego, zakończone spółgłoską:
un bar (jeden bar) – due bar (dwa bary)
un film (jeden film) – due film (dwa filmy)
un test (jeden test) – due test (dwa testy)
– skróty od dłuższych słów:
fotografia ⇒ una foto (jedno zdjęcie) – due foto (dwa zdjęcia)
motocicletta ⇒ una moto (jeden motocykl) – due moto (dwa motocykle)
automobile ⇒ un’auto (jedno auto) – due auto (dwa auta)
cinematografo ⇒ un cinema (jedno kino) – due cinema (dwa kina)
– niektóre rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na „-i” (o których mowa była ostatnio):
un’ipotesi (jedna hipoteza) – due ipotesi (dwie hipotezy)
un’analisi (jedna analiza) – due analisi (dwie analizy)
una crisi (jeden kryzys) – due crisi (dwa kryzysy)
una tesi (jedna teza) – due tesi (dwie tezy)
– słowa: la specie, la serie
W języku włoskim istnieje kilka rzeczowników, które tworzą liczbę mnogą w nieregularny sposób:
l’uomo ⇒ gli uomini (mężczyzna-mężczyźni)
l’uovo ⇒ le uova (jajko-jajka)
il dito ⇒ le dita (palec-palce)
l’osso ⇒ le ossa (kość-kości)
il braccio ⇒ le braccia (ramię-ramiona)
il ginocchio ⇒ le ginocchia (kolano-kolana)
il labbro ⇒ le labbra (warga-wargi)
la mano ⇒ le mani (dłoń-dłonie)
We wpisie poświęconym rodzajom mówiłam o kilku grupach rzeczowników, które mają nieregularną końcówkę względem większości słów w języku włoskim.
Była to na przykład grupa słów rodzaju męskiego, które zakończone były na „-a”. Te słowa w liczbie mnogiej zachowują się regularnie, to znaczy otrzymują typowe dla rodzaju męskiego końcówki.
un problema (jeden problem) – due problemi (dwa problemy)
un programma (jeden program) – due programmi (dwa programy)
un pianeta (jedna planeta) – due pianeti (dwie planety)
Jeśli chodzi, natomiast, o słowa zakończone na „-a”, które mogą być rodzaju męskiego lub żeńskiego, to one również zachowają się regularnie i otrzymają typowe dla rodzaju męskiego lub żeńskiego końcówki, w zależności od tego czy oznaczają kobietę czy mężczyznę:
un turista (jeden turysta) – una turista (jedna turystka) – due turisti (dwóch turystów) – due turiste (dwie turystki)
un giornalista (jeden dziennikarz) – una giornalista (jedna dziennikarka) – due giornalisti (dwóch dziennikarzy) – due giornaliste (dwie dziennikarki)
I to właściwie wszystko jeśli chodzi o tworzenie liczby mnogiej w języku włoskim. Jak widzicie, nie jest to trudne. Niestandardowe przypadki to mały odsetek słów, ale mimo to, warto je zapamiętać.
A jeśli chcecie sprawdzić ile udało Wam się zapamiętać to zróbcie ćwiczenia (kliknij tutaj) i dajcie znać jak poszło 🙂
Joanna Kołodziej
kontakt@szkolawloskiego.pl
Szkoła włoskiego – strona poswięcona nauce języka włoskiego. Indywidualne i grupowe kursy języka włoskiego online. Blog dla osób uczących się języka włoskiego.
