blog
Lubię sierpień z kilku powodów, między innymi dlatego, że to miesiąc, w którym obchodzę urodziny. Jako że własnie nadszedł ten dzień, wykorzystuję okazję, by przedstawić wam urodzinowe słownictwo i wyrażenia. Słowo „compleanno” przybyło do Włoch z Hiszpanii. To zlepek hiszpańskiego czasownika „cumplir” [ukończyć, dokonać] i rzeczownika „año” [rok]. Używając włoskich terminów powiedzieliśmy, że to połączenie „compiere” i „anno”.
Jeśli masz urodziny możesz powiedzieć:
Oggi è il mio compleanno. – Dziś są moje urodziny.
Oggi festeggio il mio compleanno. – Dziś obchodzę moje urodziny.
Oggi compio gli anni. – Dziś mam urodziny.
Wyrażenie compiere gli anni dosłownie oznacza ukończyć lata i jest często stosowane w języku włoskim, gdy mówi się o urodzinach. Używając go można też powiedzieć ile lat kończy się w danym dniu, wystarczy w zdaniu „Oggi compio gli anni” zmienić rodzajnik gli na konkretny liczebnik:
Oggi compio 20 anni. – Dzisiaj kończę 20 lat.
Oggi compio 35 anni. – Dzisiaj kończę 35 lat.
Jeśli mówicie o czyichś urodzinach, powiecie:
Oggi è il compleanno di Maria. – Dziś są urodziny Marii.
Oggi festeggio il compleanno di Maria. – Dziś świętuję urodziny Marii.
Oggi Maria compie gli anni. – Maria ma dzisiaj urodziny.
Oggi Maria compie 22 anni. — Dziś Maria kończy 22 lata.
Warto zatem, oprócz standardowego Oggi è il mio compleanno zapamiętać również wyrażenia compiere gli anni i festeggiare il compleanno.
Jeśli chcecie dowiedzieć się kiedy ktoś obchodzi urodziny, wystarczy zapytać:
Quando è il tuo compleanno? – Kiedy są twoje urodziny?
W odpowiedzi usłyszycie:
Il mio compleanno è il 16 agosto. – Moje urodziny są 16 sierpnia.
Il mio compleanno è il 22 settembre. – Moje urodziny są 22 września.
Początek zawsze pozostanie taki sam: Il mio compleanno è… . Następnie należy podać datę.
Dzień wprowadzamy za pomocą liczebnika (zerknij do wpisu poświęconego liczebnikom) poprzedzonego rodzajnikiem określonym.
W większości przypadków będzie to il, jedynie w przypadku 8-ego i 11-ego dnia miesiąca zastosujemy rodzajnik l’ (zarówno 8 jak i 11 rozpoczynają się samogłoski, więc stosujemy rodzajnik l’).
Trzeba również pamiętać, że pierwszy dzień miesiąca jako jedyny jest wprowadzany za pomocą liczebnika porządkowego, więc zastosujemy tutaj il primo [1°]. Pozostałe dni miesiąca czytamy jak zwykłe liczebniki, czyli il due, il tre, il venti.
Weźmy przykładowo sierpień:
Il mio compleanno è…
… il 1° agosto
… il 2 agosto, il 3 agosto, il 4 agosto, il 5 agosto, il 6 agosto, il 7 agosto, il 9 agosto, il 10 agosto, il 12 agosto, il 13 agosto, il 14 agosto, il 15 agosto…
… l’8 agosto, l’11 agosto
Pozstałe miesiące to:
Włosi składając życzenia, nie śpiewają „Sto lat”, tylko „Tanti auguri” (dosłownie wiele życzeń):
Posłuchajcie życzeń w wykonaniu zespołu Il Volo (byli kiedyś na Eurowizjii):
Można również powiedzieć:
Buon compleanno! – dosł. Dobrych urodzin!
Auguri di buon compleanno! – dosł. Życzenia dobrych urodzin!
Cento di questi giorni! – dosł. Stu takich dni [jak nasze „sto lat”]
Żadne porządne urodziny nie mogą odbyć się bez imprezy, tortu, świeczek i prezentów. Poniżej parę słów i wyrażeń, które mogą przydać się w tym kontekście.
la festa di compleanno – przyjęcie urodzinowe
dare una festa – wydać przyjęcie
invitare – zaprosić
gli invitati – zaproszeni
il festeggiato – solenizant
fare gli auguri – złożyć życzenia
gli auguri di compleanno – życzenia urodzinowe
il biglietto di auguri – karta z życzeniami
il regalo – prezent
regalare – podarować
scartare i regali – rozpakować prezenty
la torta – tort
tagliare la torta – pokroić tort
soffiare le candeline – zdmuchnąć świeczki
esprimere un desiderio – wypowiedzieć życzenie
cantare “tanti auguri” – śpiewać “sto lat”
i palloncini colorati – kolorowe balony
il brindisi – toast
fare un brindisi – wznieć toast
Cin cin! – na zdrowie!
I jeszcze jedno wyrażenie: tirare le orecchie – ciągnąć za uszy.
Wiedzieliście, że we Włoszech jest zwyczaj ciągnięcia solenizanta za uszy? 🙂
Klikając na grafikę możecie ją pobrać 🙂
Na koniec polecam film na jednym z moich ulubionych włoskich kanałów na Youtube, w którym Lucrezia mówi o urodzinach:
A Wy kiedy obchodzicie urodziny? 🙂
Joanna Kołodziej
kontakt@szkolawloskiego.pl
Szkoła włoskiego – strona poswięcona nauce języka włoskiego. Indywidualne i grupowe kursy języka włoskiego online. Blog dla osób uczących się języka włoskiego.
